RYSZARD BUGAJSKI
Reżyser filmowy i telewizyjny, scenarzysta i pisarz.
Urodzony 27 kwietnia 1943 roku w Warszawie. Najpierw kończy filozofię na Uniwersytecie Warszawskim, a następnie reżyserię na PWSFTviT w Łodzi w 1973 roku. W latach 70. zaczyna pracować jako asystent Daniela Szczechury, który jest twórcą filmów animowanych, a także u Krzysztofa Zanussiego przy produkcji filmów fabularnych. Od 1976 roku współpracuje z Zespołem Filmowym X Andrzeja Wajdy, gdzie wspólnie z Januszem Dymkiem debiutuje dramatem Kobieta i kobieta, opisującym zachowania dwóch kobiet na kierowniczych stanowiskach, walczących o przyjaźń i karierę. Również przy Zespole Wajdy realizuje obraz Zajęcia dydaktyczne. W tym samym roku rozpoczyna działalność teatralną, wystawiając Życiorys Krzysztofa Kieślowskiego w Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu.
Przełomem w jego karierze reżyserskiej jest rok 1982 - wówczas tworzy wstrząsający film Przesłuchanie z Krystyną Jandą i Adamem Ferencym w rolach głównych. Treść filmu nie jest na rękę ówczesnej władzy, co skutkuje rozwiązaniem zespołu "X". Oficjalna premiera Przesłuchania odbywa się dopiero w grudniu 1989 roku, 7 lat po powstaniu filmu, i to tylko dlatego, że dochodzi do zmian politycznych w Polsce. W 1990 roku czasopismo "Film" uznaje Przesłuchanie najlepszym polskim filmem 1989 roku. Obraz zostaje określony przez władze jako "najbardziej antykomunistyczny film w historii PRL-u", a krytyka filmowa nazywa Bugajskiego specjalistą od esbeków i tajnych służb.
W 1985 roku emigruje do Kanady (w Polsce nie może wykonywać zawodu reżysera), gdzie zajmuje się produkcją seriali telewizyjnych. Tam też powstaje pełnometrażowy film Clearcut. Do Polski R. Bugajski wraca dopiero w 1995 roku. Po dwóch latach zostaje głównym reżyserem "Wiadomości" w TVP. Reżyseruje także filmy fabularne, dokumentalne, seriale telewizyjne (Tak czy nie i Na Wspólnej) oraz spektakle w Teatrze Telewizji. Do najbardziej znanych należą: Miś Kolabo, Akwizytorom dziękujemy, Śmierć Rotmistrza Pileckiego czy Niuz. Mimo wielu obowiązków Ryszard Bugajski nie przestaje pisać. W 1985 roku ukazuje się powieść Przyznaję się do winy, a w 2000 roku Sól i pieprz, która kontynuuje losy bohaterów najgłośniejszego filmu reżysera.
Do kina wraca w 2009 roku filmem Generał Nil, opowiadający o losach generała Augusta Emila Fieldorfa, w szczególności o ostatnich latach życia legendarnego dowódcy Armii Krajowej, na którym popełniono mord sądowy w okresie stalinizmu. Obraz zdobywa uznanie nie tylko w kraju, ale także na festiwalach w Chicago, Houston i Tiburon. W rolę Fieldorfa wciela się Olgierd Łukaszewicz. Sam Bugajski mówi o swoim filmie, że „zrobił go dla ludzi poszukujących wartości, którzy nie są konformistami, którzy dużo myślą o życiu.”
„To jest film, który powinni obejrzeć wszyscy, którzy kiedykolwiek mogą decydować o cudzym życiu” – tak o najnowszym obrazie reżysera Układ zamknięty wypowiedział się prezydent Bronisław Komorowski. Film trafia do kin na początku kwietnia br. Historia inspirowana jest prawdziwymi wydarzeniami. Bohaterami są trzej polscy przedsiębiorcy, których w 2003 r. niesłusznie oskarżono i aresztowano. W obsadzie znaleźli się m.in. Janusz Gajos i Kazimierz Kaczor. Obraz został sfinansowany z pieniędzy prywatnych przedsiębiorców. Fakt ten wywołał gorącą dyskusję o finansowaniu filmów przez PISF.
Ryszard Bugajski jest laureatem wielu nagród na festiwalach filmowych, m.in. Złotego Grona w Łagowie, nagrody publiczności i nagrody specjalnej na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, nagrody Srebrny Hugo na Festiwalu Filmowym w Chicago, Orła - nagrody Polskiej Akademii Filmowej.
W 2008 roku reżyser został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i społecznej. W tym samym roku odebrał także Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis z rąk Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego.
Po raz drugi przyznajemy Mocnego Solanina za BEZKOMPROMISOWE KINO. W tym roku laureatem naszej nagrody jest Ryszard Bugajski. Mocny Solanin przyznany będzie za odwagę, konsekwencję i determinację przy tworzeniu autorskiego kina. Za niepokorność, niełatwą prawdę i wiarę w człowieka w mrocznym świecie. Za to, że pomimo upływu czasu, ciągle pokazuje młodym twórców, jak się nie poddawać i nie rezygnować z własnych przekonań artystycznych na rzecz konformizmu.
NAGRODY:
2013
UKŁAD ZAMKNIĘTY Wektor (Nagroda organizacji "Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej") za "odwagę w dążeniu do przedstawienia prawdy o problemach, z którymi na co dzień zmagają się polscy przedsiębiorcy w starciu z bezwzględną machiną urzędniczą, oraz za niezwykły upór, dzięki któremu realizacja filmu stała się możliwa"
2010
GENERAŁ NIL Tiburon (Tiburon International Film Festival) Golden Reel Award za najlepszą reżyserię
GENERAŁ NIL Orzeł (Polska Nagroda Filmowa) Nominacja w kategorii: najlepszy scenariusz
GENERAŁ NIL Houston (WorldFest Independent Film Festival) Nagroda Specjalna Jury
GENERAŁ NIL Hanower (Festiwal Nowego Filmu Polskiego "Filmland Polen") Nagroda Publiczności "Hannoveraner"
2009
GENERAŁ NIL Warszawa (Międzynarodowy Festiwal Filmów Historycznych i Wojskowych) Grand Prix "Złota Szabla"
GENERAŁ NIL Chicago (Festiwal Filmu Polskiego w Ameryce) Nagroda Specjalna Jury za "podjęcie ważnego tematu historycznego i ogromną wagę edukacyjną filmu"
GENERAŁ NIL Alatri (Saturno International Film Festival) II Nagroda
2006
ŚMIERĆ ROTMISTRZA PILECKIEGO Sopot (Krajowy Festiwal Teatru Polskiego Radia i Teatru TV "Dwa Teatry") nagroda za oryginalny polski tekst dramatyczny
ŚMIERĆ ROTMISTRZA PILECKIEGO Houston (WorldFest Independent Film Festival) Specjalna Nagroda Jury w kategorii: film video: sprawy polityczne / międzynarodowe
SOLIDARNOŚĆ, SOLIDARNOŚĆ... Houston (WorldFest Independent Film Festival) Platinum Award w kategorii: INDEPENDENT THEATRICAL FEATURE FILMS & VIDEOS: Historical / Period Piece
2002
W KOGO JA SIĘ WRODZIŁEM Gdynia (do 1986 Gdańsk) (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych) nagroda Jury
W KOGO JA SIĘ WRODZIŁEM Gdynia (do 1986 Gdańsk) (FPFF) nagroda redakcji "Teletygodnia" dla najlepszego filmu telewizyjnego
1991
PRZESŁUCHANIE Belgrad (BESEF) nagroda FIPRESCI
1990
PRZESŁUCHANIE Złota Kaczka (przyznawana przez pismo "Film") w kategorii: najlepszy film polski; za rok 1989
PRZESŁUCHANIE Gdynia (do 1986 Gdańsk) (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych) Nagroda Specjalna Jury
PRZESŁUCHANIE Gdynia (do 1986 Gdańsk) (FPFF) nominacja do nagrody za najlepszy film
PRZESŁUCHANIE Chicago (MFF) "Srebrny Hugo"
1989
PRZESŁUCHANIE Łagów (Lubuskie Lato Filmowe) Grand Prix "Złote Grono"
PRZESŁUCHANIE Gdynia (do 1986 Gdańsk) (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych; od roku 2012 Gdynia Film Festival) Nagroda dziennikarzy
PRZESŁUCHANIE Gdynia (do 1986 Gdańsk) (FPFF) nagroda Publiczności
PRZESŁUCHANIE Don Kichot (Nagroda PF DKF)
FILMY:
2013 - UKŁAD ZAMKNIĘTY
2009 - GENERAŁ NIL
2006 - ŚMIERĆ ROTMISTRZA PILECKIEGO
2005 - CO SIĘ STAŁO Z NASZĄ SOLIDARNOŚCIĄ
2004 - PROFESJONALISTA
2003 - AKWIZYTOROM DZIĘKUJEMY
2003-2013 - NA WSPÓLNEJ
2003 - TAK CZY NIE?
2002 - NIUZ
2002-2010 - SAMO ŻYCIE
2001 - DZIECI WITKACEGO
2001 - MIŚ KOLABO
2001 - W KOGO JA SIĘ WRODZIŁEM
2000 - OKRUCHY CZUŁOŚCI
2000 - OPERA MYDLANA
1998 - EROICA ANDRZEJA MUNKA
1998 - SARAGOSSA
1998 - ZAGUBIENI W YONKERS
1997 - CRAZY HORSE
1997 - URBAN TAK I NIE
1997 - WIELKI MAG
1996 - ZA I PRZECIW
1995 - GRACZE
1991 - CLEARCUT
1990 - SAYING GOODBYE
1989 - E.N.G.
1989 - T. AND T.
1987 - ALFRED HITCHCOCK PRESENTS
1985-1989 - THE TWILIGHT ZONE
1983-1990 - THE HITCHHIKER
1982 - PRZESŁUCHANIE
1981 - DON CARLOS
1980 - BLISKO SERCA
1980 - KIEDY SIĘ ZE MNĄ PODZIELISZ?
1980 - ZAJĘCIA DYDAKTYCZNE
1979 - KOBIETA I KOBIETA
1979 - TRISMUS
1978 - PO TAMTEJ STRONIE ŚWIEC
1976 - BARIERA
1976 - SMAK MUZYKI
1975 - OPOWIADANIA O PRZYJAŹNI
1975 - SŁOWO O WINCENTYM PSTROWSKIM
1974 - PAUL
1972 - W TRZECIEJ OSOBIE
1971 - MIŁOŚĆ
1971 - ODJAZD
